در این راهنما، اصول اولیه انواع دوربینهای دیجیتال را بررسی کنیم. اگر قصد خرید اولین دوربین خود را دارید، ممکن است تصمیمگیری در انتخاب بهترین گزینه کمی دشوار باشد، چرا که گزینههای زیادی پیش روی شما قرار دارند. مشخصاتی مانند اندازه حسگر، تعداد فریم در ثانیه، مگاپیکسل و موارد دیگر نیز ممکن است گیجکننده باشند. اما شاید پیش از ورود به این جزئیات، بهتر باشد به یک سوال مهمتر پاسخ دهید: «کدام نوع دوربین برای شما مناسب است؟»
پاسخ به این سؤال برای هر فرد متفاوت است. به همین دلیل، در این راهنما تمامی انواع اصلی دوربینها را بررسی و مدلهای مختلف، از دوربینهای حرفهای پیشرفته گرفته تا مدلهای کوچکتر و مقرونبهصرفه مناسب مبتدیان را ارزیابی کردهایم. هر بار که دوربینی را آزمایش میکنیم، میخواهیم بفهمیم آیا این محصول نیازهای کاربران هدف خود را برآورده میکند یا خیر. این روش به ما کمک کرده که درک دقیقی از بازار دوربینهای دیجیتال داشته باشیم، از جمله اینکه چه مدلهایی در دسترس هستند و هر کدام چه ویژگیهایی دارند. پیش شروع به خواندن مطلب باید بدانید که این راهنما به طور خاص برای افراد تازهکار گردآوری شده است. حال بیایید با هم نگاهی به انواع دوربینهای دیجیتال بیندازیم.
معرفی انواع دوربینهای دیجیتال
برای شروع، چهار نوع اصلی از دوربینهایی که بیشتر برای عکاسی و فیلمبرداری استفاده میشوند را بررسی میکنیم: دوربینهای بدون آینه، دوربینهای DSLR، دوربینهای قطع متوسط، دوربینهای کامپکت و دوربینهای اکشن. در این بخش، به ویژگیهای کلیدی هر کدام و نقاط قوت و ضعف آنها خواهیم پرداخت.
دوربینهای لنز ثابت
برخی از انواع دوربینهای دیجیتال به صورت یک بسته کامل عرضه میشوند، یعنی لنز به بدنه متصل است و نمیتوان آن را تعویض کرد. شاید این موضوع در نگاه اول محدودکننده به نظر برسد، اما در عمل میتواند دقیقا همان چیزی باشد که شما نیاز دارید. این طراحی امکان ساخت دوربینهایی باریک و جیبی را فراهم میکند که تمامی امکانات مورد نیاز شما را با قیمتی مناسب ارائه میدهند.
لنز ثابت مزایای دیگری نیز دارد؛ برای مثال، ضدآب کردن این نوع از دوربینها بسیار سادهتر است، زیرا محل اتصال لنز به بدنه میتواند یکی از نقاط نفوذ آب باشد.
این دسته از دوربینهای دیجیتال به دو گروه اصلی تقسیم میشود: دوربینهای کامپکت و دوربینهای اکشن. دوربینهای کامپکت در فرمهای متنوعی عرضه میشوند و اندازه حسگر و نوع لنز آنها متفاوت است. در مقابل، دوربینهای اکشن معمولا ظاهر مشابهی دارند و تفاوتهای اصلی آنها در نحوه عملکردشان است.
دوربینهای کامپکت
دوربینهای کامپکت زمانی رایجترین انواع دوربینهای دیجیتال بودند. اما با جایگزینی تدریجی آنها توسط گوشیهای هوشمند به عنوان گزینهای راحتتر برای عکاسی، محبوبیت دوربینهای کامپکت به شدت کاهش یافته است. امروزه تعداد محدودی از مدلهای جدید در بازار وجود دارد که بیشتر آنها گرانتر و پیشرفتهتر از گذشته هستند.
اگرچه میتوان مدلهای دست دوم این نوع دوربینها را یافت، اما برای تجربه بهتر و یادگیری عکاسی، توصیه میشود به دنبال دوربینی با کنترلهای دستی کامل باشید. این نوع دوربینها امکان تنظیم دستی ISO، سرعت شاتر، دیافراگم و دیگر تنظیمات را به شما میدهند. هر چند برخی از دوربینهای کامپکت کنترلهای دستی ارائه میدهند، اما این امکانات اغلب محدود هستند و در مقایسه با دوربینهای با لنز قابل تعویض، انعطافپذیری کمتری دارند.
مدلهای برتر شامل سریهای Sony RX100 و Fujifilm X100 میشوند. برای اطمینان از خرید مدلی با کنترلهای دستی کامل، به دنبال عباراتی مانند «کامپکت پیشرفته» یا «کامپکت حرفهای» باشید.
مزایا:
- کوچک و قابلحمل؛ به راحتی در جیب جا میشود.
- مدلهای ضدآب نیز در این دسته موجودند.
معایب:
- اکثر این دوربینها حسگرهای کوچکی دارند که کیفیت تصاویر را کاهش میدهد.
- برای کیفیت بهتر، باید مدلهایی با حسگر ۱ اینچ یا APS-C تهیه کنید، که اغلب گرانتر از دوربینهای بدون آینه یا DSLR هستند.
نکته جانبی:
دوربینهای «بریج» (Bridge Camera) از نظر فنی زیرمجموعهای از دوربینهای کامپکت محسوب میشوند، هرچند بسیار کامپکت نیستند و زومهای فوقالعادهای ارائه میدهند. با این حال، همان معایب دوربینهای کامپکت مانند حسگر کوچک در بیشتر این مدلها دیده میشود. استثناهایی مانند سری Sony RX10 و Panasonic FZ1000 با حسگرهای ۱ اینچ و لنزهای سوپرزوم وجود دارند، اما این مدلها نیز معمولاً گرانقیمت هستند.
دوربینهای اکشن
همانطور که از نامشان پیداست، دوربینهای اکشن دقیقا برای یک هدف طراحی شدهاند: ثبت لحظات پر تحرک و ماجراجویانه. این دوربین از انواع دوربینهای دیجیتال است که با اندازه کوچک و مقاومت بالا ساخته شده، اغلب به شکل مکعبی در بازار موجود بوده و طراحی آنها ضدآب، ضدضربه، ضد گردوغبار و عملاً ضد هر گونه آسیب است. این ویژگیها باعث میشود دوربینهای اکشن برای ورزشهای هیجانی و فعالیتهای فضای باز ایدهآل باشند و امکان ثبت تصاویری از دید اولشخص را فراهم کنند که با یک دوربین معمولی یا گوشی هوشمند قابل دستیابی نیست. این دوربینها همچنین به گونهای طراحی شدهاند که میتوان آنها را به روشهای غیرمعمول نصب کرد، مانند روی فرمان دوچرخه، بالای کلاه ایمنی یا حتی به جلیقه چتر نجات.
یکی از ویژگیهای بارز تصاویر ثبت شده با دوربینهای اکشن، زاویه دید گسترده آنها است. این دوربینها به لنزهای واید مجهز هستند که بتوانند بیشترین جزئیات ممکن از صحنه را ثبت کنند. مدلهای جدیدتر اغلب دارای سیستمهای تثبیتکننده نوری هستند که حرکات دوربین را جبران میکنند. این قابلیت به ویژه برای فعالیتهای پرسرعتی مانند دوچرخهسواری در کوهستان، موجسواری یا سایر ورزشهای مشابه مناسب است و تماشای ویدیوها را لذتبخشتر میکند.
برند GoPro به عنوان کمپانی پیشرو در بازار دوربینهای اکشن شناخته میشود و نام آن مترادف با ثبت تصاویر ورزشهای پر سرعت است. با این حال، گزینههای جالب دیگری نیز وجود دارند، مانند سری Osmo Action از برند DJI و دوربینهای متنوع Insta360.
مزایا:
- مقاوم و آماده برای هر شرایطی
- کوچک و قابلحمل
- سیستمهای تثبیت تصویر مؤثر
- کیفیت عالی ویدئو
- انعطافپذیری بالا در روشهای نصب
معایب:
- لنز واید ثابت که گزینههای ترکیببندی را محدود میکند
- حسگر کوچکتر در مقایسه با دیگر انواع دوربینهای دیجیتال
- اندازه کوچک که استفاده دستی از آن را کمی دشوار میکند
دوربینهای با لنز قابل تعویض
این بخش به سه دسته دوربینهای بدون آینه (Mirrorless) و DSLR و قطع متوسط تقسیم میشود. ویژگیهای اصلی مشترک این نوع دوربینها عبارتند از: سنسور بزرگتر، کنترلهای دستی و قابلیت تعویض لنز. این امکانات به شما اجازه میدهد که در زمینههای خاص تخصص پیدا کنید؛ به عنوان مثال، اگر میخواهید عکسهای از سوژههای کوچک و از نزدیک بگیرید میتوانید یک لنز ماکرو بخرید، یا یک لنز «روشن» برای عکسبرداری بهتر در شرایط نور کم تهیه کنید.
بنابراین، دوربین با لنز قابل تعویض یکی از بهترین گزینهها برای یادگیری عکاسی است. اگرچه داشتن چنین دوربینی ضروری نیست، اما اگر واقعاً قصد دارید عکاسی خود را بهبود بخشید، درک کاربردهای لنزهای مختلف در شرایط مختلف به شما کمک زیادی خواهد کرد.
دوربینهای بدون آینه (Mirrorless)
این روزها دوربینهای بدون آینه به گزینهای محبوب برای بسیاری از عکاسان تبدیل شدهاند. این دوربین دیجیتال از نظر اندازه حسگر مشابه دوربینهای DSLR است و میتواند کیفیت تصویری برابر یا حتی بهتر ارائه دهد. این دوربینها از آخرین پیشرفتهای تکنولوژی بهره میبرند و همچنین ابعاد و وزن کمتری دارند. اکثر این دوربینها دارای منظرهیاب الکترونیکی (EVF) هستند که نمایی از طریق لنز ارائه میدهد.
امروزه بیشتر تولیدکنندگان دوربین به توسعه و عرضه دوربینها و لنزهای بدون آینه متعهد شدهاند، به استثنای Pentax که همچنان به توسعه دوربینهای DSLR ادامه میدهد.
اگر به دنبال گزینهای مقرونبهصرفه هستید، برندهای الیمپوس و پاناسونیک انتخابهای بسیار خوبی ارائه میدهند. این دوربینها کیفیت تصویر مناسب، طیف گستردهای از لنزها و قیمتهای متنوع دارند. همچنین، دوربینهای مقرونبهصرفهای از برندهای سونی و فوجیفیلم نیز در دسترس هستند. البته برخی از مدلهای نیکون و کانن ممکن است قیمت بالایی داشته باشند.
مزایا:
- کوچکتر و جمعوجورتر از DSLRها
- مجهز به تکنولوژی پیشرفته
- عملکرد سریعتر
- توسعه مداوم و عرضه مدلها و لنزهای جدید
معایب:
- تکنولوژی نسبتاً جدید؛ برخی مدلها تعداد لنزهای کمتری نسبت به DSLRها دارند
- برخی مدلها قیمت بالایی دارند
- بسیاری از آنها عمر باتری کوتاهتری نسبت به DSLRها دارند
دوربینهای بدون آینه با ارائه تکنولوژیهای پیشرفته، عملکرد سریع و طراحی سبکتر، گزینهای ایدهآل برای عکاسان حرفهای و علاقهمندان به هر نوع عکاسی هستند. اگر به دنبال کیفیت بالا و ابزاری مدرن هستید، این نوع دوربین دیجیتال میتواند انتخاب مناسبی باشد.
دوربینهای DSLR
دوربینهای DSLR که مخفف دوربین دیجیتال تکلنزی بازتابی (Digital Single-Lens Reflex) است از انواع دوربینهای دیجیتال هستند که نام خود را از دوربینهای SLR فیلمی گرفتهاند. ویژگی بارز این نوع از دوربینهای دیجیتال، سیستم بازتاب تکلنزی (Single-Lens Reflex) است که شامل مکانیزم آینه میشود. این آینه تصویر را از طریق لنز به منظرهیاب اپتیکال منتقل میکند. هنگام عکاسی، آینه برای عبور نور به حسگر، کنار میرود، که این امر پیچیدگیهایی به سیستم فوکوس خودکار اضافه میکند. به همین دلیل، دوربینهای DSLR دو سیستم فوکوس متفاوت دارند: یکی از طریق منظرهیاب و دیگری از طریق حالت «Live View» روی نمایشگر LCD.
DSLRها به عنوان اولین انواع دوربینهای دیجیتال حرفهای که وارد بازار شدند، طیف گستردهای از گزینهها را ارائه میدهند؛ به خصوص در بازار مدلهای دستدوم. اما هنگام انتخاب یک مدل، به ویژه دستدوم، باید به موارد زیادی دقت کنید.
برندهای شناختهشده در این دسته شامل کانن، نیکون و پنتاکس هستند. پنتاکس همچنان به طور کامل بر تولید DSLRها تمرکز دارد، اما بیشتر مدلهای جدید این برند قیمت بالایی دارند. در مقابل، کانن و نیکون همچنان DSLRهای متنوعی را عرضه میکنند، اما به صراحت اعلام کردهاند که برنامهای برای توسعه مدلهای جدید ندارند.
مزایا:
- منظرهیاب اپتیکال که بسیاری از عکاسان آن را ترجیح میدهند
- طیف گستردهای از لنزها، بهویژه لنزهای دستدوم
- اغلب دارای طراحی مناسب و ارگونومیک
- گزینههای متنوع در دسترس
- معمولاً بهترین عمر باتری در بین انواع دوربینهای دیجیتال
- برخی کاربران اندازه بزرگتر این دوربینها را میپسندند
معایب:
- اندازه و وزن نسبتاً زیاد
- ممکن است از ویژگیهای پیشرفته جدید مانند فوکوس خودکار با تشخیص چشم برخوردار نباشند
- مشخص نیست برندهایی مانند نیکون و کانن تا چه زمانی به عرضه DSLRها و لنزهای جدید ادامه خواهند داد
- تنوع زیاد گزینهها میتواند انتخاب را برای کاربران تازهکار دشوار کند
دوربینهای DSLR برای کسانی که به دنبال منظرهیاب اپتیکال، عمر باتری طولانی و تنوع گسترده لنز هستند، گزینهای عالی محسوب میشوند. اما با کاهش توسعه این دوربینها توسط برندهای اصلی، ممکن است گزینههای دیگر برای برخی کاربران جذابتر باشند.
دوربینهای مدیوم فرمت
دوربینهای مدیوم فرمت یا قطع متوسط را میتوان رولزرویس دنیای عکاسی نامید. اگر یک دوربین DSLR فولفریم برایتان کافی نیست، گام بعدی خرید یک دوربین مدیوم فرمت خواهد بود. این نوع از دوربینهای دیجیتال دارای حسگرهایی بزرگتر از DSLRهای فولفریم هستند که بهطور مستقیم به رزولوشن بالاتر تصاویر (تا ۶۰ مگاپیکسل یا بیشتر) منجر میشود. اما این کیفیت بینظیر با قیمت بسیار بالایی همراه است. برای مثال، دوربین Hasselblad H5D-200cMS به همراه لنز استاندارد ممکن است قیمتی بیش از ۵۰,۰۰۰ دلار داشته باشد.
مزایا:
- کیفیت تصویر شگفتانگیز که هیچ دوربین دیگری به آن نزدیک نمیشود.
معایب:
- بسیار گرانقیمت
- بزرگ، حجیم و سنگین
نکته مهم برای عکاسان تازهکار:
بسیاری از عکاسان مبتدی فکر میکنند برای گرفتن عکسهای عالی باید روی گرانترین انواع دوربینهای دیجیتال سرمایهگذاری کنند. اما فراموش نکنید که دوربین تنها یک ابزار است. در حقیقت، اگر سایر عناصر عکاسی مانند ترکیببندی، نورپردازی و انتخاب سوژه مناسب نباشند، حتی بهترین دوربین نیز نمیتواند عکس خوبی تولید کند. بنابراین، به جای تمرکز بر تجهیزات بسیار گرانقیمت، بهتر است ابتدا مهارتهای عکاسی خود را تقویت کنید.
دوربینهای گوشیهای هوشمند
برخی از گوشیهای هوشمند نیز مانند دوربینهای کامپکت، قابلیت کنترلهای دستی را ارائه میدهند، اما این امکانات اغلب محدود هستند. بهویژه، تعداد بسیار کمی از گوشیهای هوشمند امکان کنترل دیافراگم را فراهم میکنند، چرا که لنز آنها معمولاً دیافراگمی ثابت دارد. در عوض، بیشتر گوشیها از یک کنترل شبیهسازیشده یا «دیافراگم مجازی» استفاده میکنند که واقعی نیست.
اگرچه با گوشیهای هوشمند میتوان تصاویر و ویدئوهای بسیار زیبایی ثبت کرد، اما بسته به نوع گوشی که استفاده میکنید، ممکن است در برخی مواقع با محدودیتهای آن مواجه شوید.
از سوی دیگر، اگر شما به راهنمای انواع دوربینهای دیجیتال مانند این مطلب مراجعه کردهاید، احتمالاً به دنبال ابزاری پیشرفتهتر از گوشی هوشمندی هستید که در اختیار دارید. گوشیهای هوشمند اگرچه برای عکاسی سریع و روزمره عالی هستند، اما نمیتوانند تمام امکانات و انعطافپذیری دوربینهای دیجیتال تخصصی را ارائه دهند.
در حالی که گوشیهای هوشمند ابزار مناسبی برای شروع و ثبت لحظات روزمره هستند، برای کسانی که به دنبال امکانات پیشرفتهتر و کنترل کامل بر تنظیمات عکاسی هستند، انتخاب دوربین دیجیتال تخصصی راهحل بهتری خواهد بود.
چه ویژگیهایی را در انواع دوربینهای دیجیتال باید بررسی کرد؟
علاوه بر انتخاب سوژه مناسب برای عکاسی، در هنگام مطالعه نقدها یا ارزیابی تصاویر خود، این عوامل فنی را در نظر بگیرید:
۱. نوردهی (Exposure)
آیا دوربین شما نوردهی قابلاعتمادی ارائه میدهد؟ آیا مجبورید از تنظیم جبران نوردهی استفاده کنید که عکسهای خوب ثبت کنید؟
۲. دامنه دینامیکی (Dynamic Range)
دامنه دینامیکی نشاندهنده توانایی دوربین در ثبت بخشهای روشن و تاریک تصویر است. آیا دوربین شما میتواند صحنههایی با کنتراست بالا را به خوبی ثبت کند، یا احساس میکنید میتواند عملکرد بهتری داشته باشد؟ بسیاری از گوشیهای هوشمند به طور خودکار تصاویر HDR تولید میکنند که این مشکل را به حداقل میرساند.
۳. جزئیات (Detail)
میزان جزئیات ثبتشده در تصاویر به وضوح حسگر (تعداد مگاپیکسل)، کیفیت لنز و شرایط عکاسی مانند دیافراگم و سرعت شاتر بستگی دارد.
۴. رنگها (Colour)
آیا انواع دوربینهای دیجیتال رنگهای خوبی تولید میکند؟ این موضوع به عملکرد دوربین در پردازش رنگها و همچنین کیفیت سیستم تراز سفیدی (White Balance) بستگی دارد.
۵. عملکرد فوکوس (Focus Performance)
یک دوربین عالی ممکن است به دلیل عملکرد ضعیف فوکوس از کیفیت بیفتد. مهم نیست که حسگر چند مگاپیکسلی داشته باشد؛ اگر فوکوس دقیق یا سریع نباشد، عکسها ممکن است تار یا ناواضح شوند.
۶. بوکه و تار شدن پسزمینه (Background Blur یا Bokeh)
علاوه بر وضوح سوژه اصلی، نحوه محو شدن پسزمینه نیز اهمیت دارد. معمولاً دوربینهایی با حسگر بزرگتر در ایجاد پسزمینه محو (Bokeh) بهتر عمل میکنند، در حالی که دوربینهای گوشیهای هوشمند برای ایجاد این افکت نیاز به شبیهسازی مصنوعی دارند.
۷. عملکرد نویز (Noise Performance)
نویز تصویری معمولاً با افزایش ISO بیشتر میشود و به صورت نقاط تصادفی شبیه دانههای ریز شن ظاهر میشود. کاهش نویز میتواند آن را حذف کند، اما همزمان ممکن است از جزئیات تصویر نیز بکاهد. بنابراین عملکرد دوربین در مدیریت نویز یکی از جنبههای کلیدی برای بررسی کیفیت تصویر است.
کلام آخر
در هنگام انتخاب انواع دوربینهای دیجیتال یا ارزیابی تصاویر، بررسی این عوامل میتواند به شما کمک کند که مطمئن شوید دوربینی که انتخاب میکنید، نیازها و انتظارات شما را برآورده میکند.